| Касб тавсифи | Бакалавриат йўналиши бўйича "гидротехник қурилиш" мутахассислиги талабаларга гидротехник иншоотларни лойиҳалаш, қуриш ва улардан фойдаланиш бўйича чуқур билимларни беради. У тўғонлар, сув омборлари, тошқинларга қарши иншоотлар, каналлар ва бошқа сувни бошқариш тизимлари каби турли хил гидротехника объектларини ўрганишни ўз ичига олади. Талабалар гидравлика, гидромеканиканинг назарий асосларини, шунингдек гидротехник иншоотларни лойиҳалаш ва ҳисоблаш усуллари ва воситаларини ўзлаштирадилар.
Бундан ташқари, мутахассислик дастури гидротехник жараёнларни таҳлил қилиш ва моделлаштириш учун замонавий муҳандислик ускуналари ва дастурий воситалар билан ишлаш кўникмаларини эгаллашга қаратилган амалий машғулотлар ва лаборатория ишларини ўз ичига олади. Ушбу мутахассислик битирувчилари гидротехника, сув омборлари қурилиши ва сув чиқариш соҳасидаги профессионал фаолиятга, шунингдек, сув ресурсларини таъминлаш ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш лойиҳаларини ишлаб чиқиш ва амалга оширишда иштирок этишга тайёр. |
|---|
| Касб тарихи | "Гидротехника қурилиши" мутахассислиги сув ресурсларини назорат қилиш ва улардан хўжалик мақсадларида фойдаланиш зарурати билан боғлиқ қадимий илдизларга эга. Қадимги мисрликлар ва қадимги хитойлардан бошлаб турли цивилизацияларда сув сатҳини тартибга солиш учун эрларни суғориш каналлари ва тўғонлар каби гидротехник иншоотларни яратишга биринчи уринишлар кузатилиши мумкин. Ушбу соҳада фан ва технологиянинг ривожланиши билан, айниқса ХИХ-ХХ асрларда гидротехника объектларини лойиҳалаш, қуриш ва улардан фойдаланиш бўйича билимларга эга бўлган мутахассисларга эҳтиёж пайдо бўлди. Бу сув ресурсларини бошқариш ва сув хўжалиги комплексининг барқарор ривожланишини таъминлаш соҳасидаги мураккаб муаммоларни ҳал қилишга қодир малакали муҳандисларни тайёрлаш мақсадида олий ўқув юртларида "Гидротехника қурилиши" мутахассислигини шакллантиришга олиб келди. |
|---|
| Фаолият турлари | "Гидротехник қурилиш" ихтисослиги бир нечта турларни ўз ичига олади, уларнинг ҳар бири гидротехниканинг ўзига хос жиҳатларига қаратилган. Ушбу турларга қуйидагилар киради:
Гидротехник дизайн: тўғонлар, каналлар, сув омборлари ва бошқа сувни бошқариш тизимлари каби гидротехник иншоотлар лойиҳаларини ишлаб чиқиш билан шуғулланади.
Гидротехник қурилиш ва эксплуатация: гидротехник иншоотларни қуриш, таъмирлаш ва техник хизмат кўрсатиш, шунингдек уларни иш пайтида бошқариш жараёнларини қамраб олади.
Гидротехника гидромеканикаси: гидротехника тизимларида содир бўладиган гидродинамик жараёнларни ўрганади ва уларни оптималлаштириш ва бошқариш усулларини ишлаб чиқади.
Гидротехник Геотехника: гидротехник иншоотларни қуришда тупроқ ва геологик шароитлар муаммолари ва уларни мустаҳкамлаш ва ҳимоя қилиш усулларини ишлаб чиқиш билан шуғулланади. |
|---|
| Иш жойлари | "Гидротехник қурилиш" ихтисослиги бўйича иш тўғонлар, каналлар, сув омборлари ва дренаж тизимлари каби гидротехник иншоотларни лойиҳалаш, қуриш ва улардан фойдаланишни ўз ичига олади. Ушбу соҳа мутахассислари лойиҳаларни ишлаб чиқиш, гидротехник тадқиқотлар ўтказиш, иншоотларни қуриш ва таъмирлашни бошқариш, шунингдек уларнинг хавфсиз ва самарали ишлашини таъминлаш билан шуғулланишлари мумкин. Ушбу соҳадаги ишлар, шунингдек, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш, сув ресурсларидан фойдаланишни оптималлаштириш ва сув тошқини каби сув билан боғлиқ табиий ҳодисаларнинг салбий оқибатларининг олдини олишда иштирок этишни ўз ичига олади. |
|---|
| Мутахассисликка қаратилган малакалар | Гидротехник қурилиш бўйича мутахассислар кўп қиррали кўникмаларга эга, жумладан:
Муҳандислик кўникмалари: гидротехника иншоотлари лойиҳаларини ишлаб чиқиш, гидравлик ва гидромеканик жараёнларни ҳисоблаш ва таҳлил қилиш ва ихтисослаштирилган муҳандислик дастурларидан фойдаланиш қобилияти.
Норматив ҳужжатларни билиш: гидротехник иншоотларни лойиҳалаш, қуриш ва улардан фойдаланишни тартибга солувчи талаблар ва стандартларни тушуниш.
Бошқарув кўникмалари: қурилиш жараёнларини ташкил қилиш ва назорат қилиш, мутахассислар гуруҳини мувофиқлаштириш ва чекланган вақт ва ресурслар билан қарор қабул қилиш қобилияти.
Аналитик қобилият: маълумотлар ва тадқиқот натижаларини таҳлил қилиш, муаммоларни аниқлаш ва уларни ҳал қилиш учун самарали эчимларни ишлаб чиқиш қобилияти.
Екологик тамойилларни билиш: гидротехник иншоотларнинг атроф-муҳитга таъсиридан хабардор бўлиш ва лойиҳалаш ва ишлатишда экологик жиҳатларни ҳисобга олиш қобилияти. |
|---|
| Мутахассислик йўналишининг шифри | 5340700 |
|---|
